. Có nhiều cách tiếp cận nghiên cứu tới bất bình đẳng ở khía cạnh nguyên nhân hay tác động của bất bình đẳng. Trong đó, phải kể tới hướng nghiên cứu đi tìm nguyên nhân kinh tế của bất bình đẳng. TS Tuyến cho rằng một trong những phương pháp được sử dụng phổ biến là tìm hiểu đóng góp và tác động của các nguồn thu nhập tới bất bình đẳng thu nhập. Đó là phương pháp phân tách hệ số Gini theo nguồn thu nhập ( Gini decomposition by income source). Đây là phương pháp có ưu điểm nổi bật bởi nó chỉ ra được nguồn thu nhập nào đóng góp nhiều hay ít theo tỷ lệ % vào tổng bất bình đảng, và nó chỉ ra tác động biên của nguồn thu nhập đó tới tăng hay giảm bất bình đẳng. Hơn nữa phương pháp này giúp giải thích lý do vì sao nguồn thu nhập này lại đóng góp nhiều hay ít, làm tăng hay giảm bất bình đẳng từ góc độ quan hệ kinh tế. Do vậy, đã và đang có nhiều nghiên cứu áp dụng phương pháp này để tìm hiêu sự thay đổi cơ cấu thu nhập hộ gia đình có quan hệ ra sao với phân phối thu nhập ở Việt Nam trong những năm gần đây.

Tại buổi seminar, nhiều ý kiến của các thầy cô đã được trao đổi để làm rõ thêm những ưu và nhược điểm, những loại dữ liệu cần được yêu cầu để sử dụng phương pháp phân tích này. TS Tuyến cho rằng còn rất nhiều khoảng trống về học thuật nghiên cứu có thể áp dung phương pháp trên để làm sang tỏ, giúp đưa ra những bằng chứng nghiên cứu khoa học thú vị, và hàm ý chính sách hữu ích. Ví dụ, ta có thể phân tích nguyên nhân bất bình đẳng theo nguồn chi tiêu ở Việt Nam. Hơn nữu việc áp dụng phương pháp này trong so sánh kết quả các vùng miền của Việt Nam cũng cho ra những phát hiện thú vị về cơ cấu thu nhập hộ và bất bình đẳng thu nhập ở Việt Nam.

TS Tuyến cho biết, phương pháp nghiên cứu này được tác giả sử dụng trong nhiều bài viết và đã được xuất bản trên những tạp chí ISI như: International Development Planning Review (Liverpool University Press); Environment, Development and Sustainability (Springer). Tác giả cho biết, với hỗ trợ của phần mềm STATA hiện này thì việc tính toán khá đơn giản, và cách diễn giải kết quả rất dễ hiểu với độc giả.

Phân tích đóng góp và tác động của nguồn thu nhập vào bất bình đẳng ( 6 tỉnh Bắc Trung Bộ)

 

Lưu ý: kết quả tính toán của TS Tuyến và Cộng sự, trong một phần của bài viết sẽ được xuất bản trên Land Use Policy (2019).

Hình 1: Đường tập trung phân phối chi biết nguồn thu nhập nào thiên lệch cho người giàu nhiều hơn

 

Lưu ý: kết quả tính toán của TS Tuyến và Cộng sự, trong một phần của bài viết sẽ được xuất bản trên Land Use Policy (2019).