Nghiên cứu đã cung cấp những hiểu biết sâu sắc về tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan và biến đổi khí hậu đến giá trị gia tăng của các doanh nghiệp trong vùng nghiên cứu, từ đó đề xuất các giải pháp thích hợp để thích ứng và giảm thiểu tác động của chúng trong tương lai.

Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa và thường xuyên phải đối mặt với nhiều dạng hiện tượng thời tiết cực đoan, đặc biệt là bão và hạn hán. Ngoài ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, các hiện tượng thời tiết cực đoan diễn biến ngày càng phức tạp, khó dự báo, gây thiệt hại nặng nề cho nhiều lĩnh vực, ngành kinh tế của đất nước. Những vấn đề này đe dọa lớn đến việc thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội và mục tiêu phát triển bền vững của đất nước. Nghiên cứu này sử dụng tập dữ liệu bảng từ năm 2000-2018 để xem xét tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan và biến đổi khí hậu đến sản lượng của các doanh nghiệp nông nghiệp và thủy sản ở miền Trung Việt Nam. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các hiện tượng thời tiết cực đoan và biến đổi khí hậu có tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp nông nghiệp và thủy sản trong khu vực. Cụ thể, kết quả mô hình cho thấy thiệt hại về giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp nông nghiệp và thủy sản do tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan và biến đổi khí hậu có thể tăng từ 3.597,72 tỷ đồng lên 18.891,2 tỷ đồng theo các kịch bản biến đổi khí hậu khác nhau. Kết quả cũng chỉ ra tác động của các yếu tố khác nhau liên quan đến các hiện tượng thời tiết cực đoan và biến đổi khí hậu đến hiệu quả của các doanh nghiệp trong khu vực nghiên cứu.

Điểm mới từ nghiên cứu này là tích hợp cả hai thành phần của các hiện tượng thời tiết cực đoan và các yếu tố khí hậu vào mô hình để xem xét các tác động cùng một lúc. Ngoài ra, nghiên cứu cũng xem xét tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan và biến đổi khí hậu đến hiệu quả của doanh nghiệp theo vùng và thành phần kinh tế. Các đánh giá về tác động giữa các yếu tố lượng mưa và nhiệt độ trong biến đổi khí hậu cũng như tác động giữa các yếu tố của các hiện tượng thời tiết cực đoan với biến đổi khí hậu theo vùng cũng được đưa vào mô hình để phản ánh chính xác hơn về tác động của các yếu tố liên quan. Kết quả nghiên cứu cho thấy tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan và biến đổi khí hậu đến giá trị gia tăng của các doanh nghiệp nông nghiệp và thủy sản ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên là rất lớn. Cụ thể, tác động đến năm 2035, giá trị gia tăng của doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp và thủy sản sẽ giảm lần lượt khoảng 3.597,72 tỷ đồng và 5.280,37 tỷ đồng. Ước tính đến năm 2099, giá trị gia tăng sẽ giảm lần lượt khoảng 10.757,19 tỷ đồng và 18.891,2 tỷ đồng. Kết quả ước tính từ mô hình theo vùng cho thấy Tây Nguyên là vùng chịu tác động của yếu tố nhiệt độ nhiều nhất; tuy nhiên, đây cũng là khu vực được hưởng lợi nhiều nhất từ ​​yếu tố lượng mưa so với các khu vực khác. Khu vực Nam Trung Bộ chịu ảnh hưởng ít nhất của yếu tố nhiệt độ; tuy nhiên, nó cũng được hưởng lợi ít nhất từ ​​yếu tố lượng mưa. Xét về ngành kinh tế, nông nghiệp là ngành chủ lực của miền Trung; do đó, tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan và biến đổi khí hậu đến ngành nông nghiệp được dự báo là lớn nhất.

Kết quả từ nghiên cứu đã cung cấp những hiểu biết sâu sắc về tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan và biến đổi khí hậu đối với giá trị gia tăng của các doanh nghiệp trong vùng nghiên cứu và giúp đề xuất các giải pháp thích hợp để thích ứng và giảm thiểu tác động của chúng trong tương lai. Theo đó, tác động của biến đổi khí hậu có thể được giảm thiểu nếu các bên liên quan hiểu được xu hướng và nắm bắt được những thay đổi kỹ thuật trong tương lai đối với cây trồng hoặc kỹ thuật canh tác, từ đó có thể thích ứng trong các điều kiện thời tiết khắc nghiệt và biến đổi khí hậu như: chuyển mùa vụ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chọn tạo giống cây trồng có khả năng chống chịu cao, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản. Mục đích của các giải pháp này là vừa thích ứng với biến đổi khí hậu, vừa giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.

- Về bài báo: Do, Van Q., Mai L. Phung, Duc T. Truong, Thi T.T. Pham, Van T. Dang, and The K. Nguyen (2021), “The Impact of Extreme Events and Climate Change on Agricultural and Fishery Enterprises in Central Vietnam,” Sustainability Vol.13, No.13: 7121. https://doi.org/10.3390/su13137121.

- Danh sách tác giả:

• Van Quang Do, Mai Lan Phung, Duc Toan Truong, Thi Thanh Trang Pham: Đại học Thủy lợi
• Van Thanh Dang: Cục Phát triển Hợp tác xã, Bộ Kế hoạch và Đầu tư
• Nguyễn Thế Kiên: Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN

Trong đó, tác giả thuộc Trường:

 

TS. Nguyễn Thế Kiên: Giảng viên Bộ môn Thống kê và Phương pháp nghiên cứu kinh tế; Phó Giám đốc phụ trách, Trung tâm Dữ liệu và Phân tích Kinh tế - Xã hội, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN. TS. Nguyễn Thế Kiên đã công bố 22 bài báo quốc tế, trong đó là tác giả chính, đồng tác giả 15 bài báo đăng tải trên các tạp chí thuộc hệ thống ISI/Scopus và nhiều bài báo trong nước. Ông là tác giả chính và đồng tác giả của 5 chương sách thuộc Nhà xuất bản Springer; chủ biên và đồng chủ biên của 4 sách giáo trình/chuyên khảo); chuyên gia bình duyệt của 6 tạp chí trong nước và quốc tế. Lĩnh vực nghiên cứu chính của TS. Kiên gồm: Ứng dụng các phương pháp định lượng trong phân tích kinh tế và chính sách; Kinh tế phát triển; Kinh tế học hành vi.