Về bản chất, hoạt động kinh tế là việc kiểm soát các nguồn tài nguyên khan hiếm. Phát triển kinh tế gặp phải nhiều rào cản từ tự nhiên cho và tri thức giúp chúng ta xác định cách đối phó những thách thức này. Hai nhà kinh tế học đoạt giải năm nay, William Nordhaus và Paul Romer đã mở rộng đáng kể phạm vi phân tích kinh tế bằng cách xây dựng các mô hình giải thích cách nền kinh tế thị trường tương tác với tự nhiên và tri thức con người. Với những đóng góp của mình, cả hai nhà khoa học đã nhận được giải Nobel Kinh tế từ Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển và chia đôi khoản tiền thưởng trị giá 9 triệu krona Thụy Điển.

Là cha đẻ của nghiên cứu về kinh tế biến đổi khí hậu, Nordhaus (ĐH Yale ở New Haven, Connecticut) bắt đầu nghiên cứu các vấn đề môi trường từ đầu những năm 1970 nhằm đưa chi phí kinh tế vào sự nóng lên toàn cầu. Đến đầu những năm 1990, ông là người đầu tiên tạo ra một mô hình đánh giá định lượng sự tương tác giữa nền kinh tế và khí hậu, tích hợp cả các lý thuyết và kết quả thực nghiệm từ vật lý, hóa học và kinh tế. Hiện nay, các mô hình này đang được sử dụng rộng rãi để cân nhắc các chi phí và lợi ích của việc can thiệp giảm phát thải khí nhà kính (ví dụ như thuế carbon) so với việc không hành động. Nghiên cứu của ông là cốt lõi để xác định chi phí xã hội của carbon, một nỗ lực để định lượng tổng chi phí cho xã hội của khí nhà kính, bao gồm các yếu tố ẩn như thời tiết khắc nghiệt và năng suất cây trồng thấp hơn. Phương pháp này ngày càng được sử dụng phổ biến hơn khi thực hiện chính sách về biến đổi khí hậu.

Ottmar Edenhofer, giám đốc Viện nghiên cứu tác động khí hậu Potsdam ở Đức nhận xét: “Nordhaus sớm đã nhìn nhận về biến đổi khí hậu từ quan điểm phúc lợi và thịnh vượng của con người. Nếu không có ông, sẽ không có môn học về kinh tế khí hậu.”

Romer, hiện đang làm việc tại Trường Kinh doanh Stern, ĐH New York, đồng thời vừa trở thành Nhà Kinh tế trưởng của Worldbank vào đầu năm nay, được vinh danh vì công trình về vai trò của thay đổi công nghệ đối với phát triển kinh tế. Nhà kinh tế học này nổi tiếng với những nghiên cứu về cách các lực lượng thị trường và quyết định kinh tế tạo thuận lợi cho sự thay đổi công nghệ - điều mà các nghiên cứu kinh tế vĩ mô trước đây chưa làm được. Được công bố vào năm 1990, giải pháp của Romer đã đặt nền tảng cho “Lý thuyết tăng trưởng nội sinh”, đồng thời mở ra những hướng nghiên cứu mới về cách các chính sách và quy định có thể thúc đẩy những ý tưởng mới và sự thịnh vượng lâu dài. Các công trình nghiên cứu của Romer cũng có ý nghĩa đối với các chính sách liên quan đến giảm thiểu biến đổi khí hậu. Edenhofer nhận xét: “Ông ấy đã cho thấy rõ ràng rằng các thị trường tự do không được kiểm soát sẽ không đầu tư đầy đủ vào các hoạt động nghiên cứu và phát triển”.

Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho biết trong thông cáo báo chí: “William D. Nordhaus và Paul M. Romer đã thiết kế các phương pháp để giải quyết một số câu hỏi cơ bản và cấp bách nhất của chúng ta về cách chúng ta tạo ra tăng trưởng bền vững dài hạn và tăng trưởng kinh tế bền vững.”

Thanh Trúc tổng hợp

Nguồn:

https://www.nobelprize.org/prizes/economics/2018/press-release/

https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-10-08/nordhaus-romer-win-2018-nobel-prize-in-economic-sciences

https://www.nature.com/articles/d41586-018-06755-w

http://www.sciencemag.org/news/2018/10/roles-ideas-and-climate-growth-earn-duo-economics-nobel-prize