Trường ĐHKT- ĐHQGHN đã tròn 5 tuổi. Đó là 5 năm trong chặng đường phát triển có bề dày truyền thống đã 40 năm.
Mùa thu năm 1974, Bộ Đại học và Trung học Chuyên nghiệp (nay là Bộ giáo dục và Đào tạo) ra quyết định thành lập Khoa Kinh tế Chính trị thuộc Trường ĐHTHHN. Ngay từ những năm đầu ra đời, Khoa Kinh tế Chính trị đã mang lại niềm sinh khí mới mẻ cho Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (ĐHTHHN). Từ đó, Khoa Kinh tế Chính trị từng bước lớn mạnh và phát triển không ngừng. Là một đơn vị trẻ nhưng Khoa đã nhanh chóng khẳng định vị trí của mình trong Trường ĐHTHHN và tạo dựng được sự chú ý của xã hội.
 |
| TS. Nguyễn Bích, tác giả bài viết |
Sau 25 năm xây dựng và trưởng thành, ngày 5/7/1999, Giám đốc ĐHQGHN ký Quyết định số 1164/TCCB thành lập Khoa Kinh tế trực thuộc ĐHQGHN trên cơ sở tổ chức và sắp xếp lại Khoa Kinh tế Chính trị. Như vậy, bắt đầu từ đây Khoa Kinh tế Chính trị đã được đổi tên thành Khoa Kinh tế cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn phát triển nền kinh tế - xã hội của đất nước và yêu cầu của xu thế hội nhập.
Khoa Kinh tế trực thuộc ĐHQGHN có sứ mệnh thực hiện nhiệm vụ chính trị cao cả là đào tạo và nghiên cứu khoa học đạt chất lượng cao, phấn đấu để sánh kịp trình độ với các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. Khoa Kinh tế đã được Đảng ủy và Ban Giám đốc ĐHQGHN hỗ trợ và tạo điều kiện về tài chính, về cơ sở vật chất, về cán bộ. Đảng ủy và Ban Chủ nhiệm Khoa Kinh tế đã tích cực chủ động, năng động và sáng tạo xây dựng kế hoạch phát triển; đổi mới chương trình và giáo trình; cải tiến phương pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng đào tạo; động viên các giảng viên và sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học đề tài cấp Bộ, cấp Trường và cấp Khoa; lựa chọn đối tác để mở rộng quan hệ hợp tác đào tạo với các trường đại học lớn, các viện nghiên cứu trong nước và nước ngoài.
Sự chuẩn bị hiệu quả và tích cực của cán bộ, giảng viên và sinh viên Khoa Kinh tế trên tất cả các lĩnh vực đã đảm bảo chín muồi cho sự ra đời Trường ĐH Kinh tế (ĐHKT) trên cơ sở Khoa Kinh tế trực thuộc ĐHQGHN.
Ngày 6/3/2007, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 290/QĐ-TTg thành lập Trường ĐHKT thuộc ĐHQGHN. Trường ĐHKT có những nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng.
Một là, cung cấp cho xã hội nguồn nhân lực chất lượng cao theo định hướng chuyên gia, lãnh đạo trong các lĩnh vực kinh tế, quản lý và quản trị kinh doanh đáp ứng nhu cầu phát triển chất lượng, hiệu quả và bền vững của Việt Nam.
Hai là, nghiên cứu và chuyển giao các kết quả nghiên cứu cho Chính phủ, các tổ chức, doanh nghiệp và xã hội.
Ba là, tạo môi trường thuận lợi để sáng tạo, nuôi dưỡng, phát triển tài năng trong các lĩnh vực kinh tế, quản lý và quản trị kinh doanh hiện đại. Với những nhiệm vụ chính trị lớn lao và vinh dự đó, trên cơ sở kế thừa và phát huy bề dày truyền thống, 5 năm qua Trường ĐHKT đã từng bước tự khẳng định mình trong hệ thống các trường đại học kinh tế và trong toàn xã hội.
Những thành tựu đạt được trong suốt 40 năm gian khổ, phấn đấu vươn lên không mệt mỏi của cán bộ, giảng viên và sinh viên Khoa Kinh tế Chính trị và Khoa Kinh tế trước đây cũng như của Trường ĐHKT hiện nay là to lớn, là điểm tựa vững chắc để Nhà trường kỳ vọng vươn tới tương lai tươi sáng trong những thập niên tới.
Nhìn lại chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển của Trường ĐHKT, chúng ta có thể rút ra những bài học quý:
Một là, bài học về rèn luyện bản lĩnh chính trị, khoa học và sáng tạo.
Năm 1974, Khoa Kinh tế Chính trị ra đời. Ngày mới thành lập, Khoa chỉ có 8 cán bộ nhưng chỉ là những cán bộ kiêm nhiệm từ Viện Kinh tế Việt Nam cử về và cán bộ biên chế sẵn có của Trường ĐHTHHN. Sau 10 năm, năm 1985, Khoa Kinh tế Chính trị đã có tới 32 cán bộ, giảng viên; trong đó có 17 cán bộ giảng dạy là sinh viên tốt nghiệp từ khóa 2 và khóa 3 do Khoa giữ lại.
Hầu hết số cán bộ này là những người lính tham gia cuộc chiến chống Mỹ cứu nước. Hoàn thành nhiệm vụ, rời chiến trường họ trở lại giảng đường đại học để học tập. Chính họ đã học tập với tinh thần của những chiến sĩ năm xưa trên mặt trận văn hóa - giáo dục. Họ tốt nghiệp với bằng cử nhân khoa học kinh tế có trình độ chuyên môn giỏi, có bản lĩnh chính trị vững vàng. Họ trở thành những người thầy có trí tuệ khoa học xây dựng ngôi nhà Khoa Kinh tế Chính trị phát triển bền vững đến hôm nay và cho cả mai sau. Với Khoa Kinh tế Chính trị thì bản lĩnh chính trị, khoa học và sáng tạo được tôi luyện qua từng thời kỳ, qua từng hoàn cảnh.
Tháng 12/1986, Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ VI được diễn ra tại Thủ đô Hà Nội. Đây là Đại hội đổi mới của Đảng về tư duy, về kinh tế, về xã hội. Nó đã tác động sâu sắc và tích cực đến suy nghĩ, nhận thức và hành động trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân. Đại hội như một luồng sinh khí mới tiếp thêm sức mạnh cho sự quyết tâm đổi mới, hoàn thiện mục tiêu, nhiệm vụ đào tạo và nghiên cứu khoa học đối với cán bộ, giảng viên và sinh viên Khoa Kinh tế Chính trị trong những năm cuối thập kỷ 80 và thập kỷ 90 của thế kỷ XX. Thực hiện một cách sáng tạo và khoa học Nghị quyết Đại hội VI của Đảng, Khoa Kinh tế Chính trị đã đồng hành cùng dân tộc dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng tiến hành công cuộc đổi mới trong sự nghiệp đào tạo của mình. Đây cũng là cơ hội lớn để cán bộ, giảng viên và sinh viên Khoa Kinh tế Chính trị rèn luyện bản lĩnh chính trị và trí tuệ khoa học của mình trong sự nghiệp đào tạo.
Hai là, bài học về sự lựa chọn, xây dựng và kiên trì thực hiện mục tiêu đào tạo đã được xác định.
Ngay từ khi mới thành lập, với tư cách là một khoa của Trường ĐHTHHN - trường đào tạo khoa học cơ bản nổi tiếng của cả nước, Khoa Kinh tế Chính trị đã xác định mục tiêu cơ bản là đào tạo các chuyên gia kinh tế giỏi, có chất lượng chuyên môn cao, có phẩm chất chính trị vững vàng, có phương pháp công tác và phương pháp nghiên cứu khoa học độc lập, sáng tạo. Đây là mục tiêu được coi là cốt lõi nhất, được kiên trì thực hiện và thực hiện một cách nhất quán trong toàn thể cán bộ, giảng viên và sinh viên Khoa Kinh tế Chính trị.
Mục tiêu đào tạo trên được quán triệt vào trong chương trình đào tạo, kế hoạch đào tạo và trong hoạt động giảng dạy, học tập và thực tập thực tế. Trong quá trình thực hiện mục tiêu đào tạo, Khoa Kinh tế Chính trị nhận được sự tiếp sức thêm bởi trí tuệ của đội ngũ các thầy giáo, các giáo sư đầu ngành từ Trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc, từ Viện Kinh tế Việt Nam, từ các trường đại học lớn ở Thủ đô Hà Nội cùng hợp tác đào tạo. Vì vậy, chính quá trình thực hiện mục tiêu đào tạo, dù gặp muôn vàn khó khăn thiếu thốn của những năm 70-80 của thế kỷ trước, đã rèn đúc ý chí, bản lĩnh và phẩm chất chính trị, đã nâng trí tuệ khoa học của cán bộ, giảng viên lên một tầm cao mới. Nhờ sự kiên trì thực hiện mục tiêu trong mọi hoàn cảnh, mọi công việc, Khoa đã đào tạo các thế hệ sinh viên tốt nghiệp ra trường đạt chất lượng như mong muốn.
Kế tục và phát huy truyền thống của Khoa Kinh tế Chính trị và Khoa Kinh tế trước đây, Trường ĐHKT - ĐHQGHN đã xác định mục tiêu trước mắt và lâu dài với tầm nhìn 10 năm và 20 năm tới. Đến năm 2020, Trường ĐHKT trở thành đại học theo định hướng nghiên cứu hàng đầu ở Việt Nam, được xếp hạng ngang tầm với một số trường đại học tiên tiến trong khu vực Đông Nam Á, trong đó có một số ngành và nhiều chuyên ngành được kiểm định theo tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục của Mạng lưới các trường đại học ASEAN. Đến năm 2030, cán bộ, giảng viên và sinh viên Trường ĐHKT phấn đấu trở thành đại học theo định hướng nghiên cứu được xếp hạng ngang tầm với các đại học tiên tiến trong khu vực châu Á, trong đó một số ngành và nhiều chuyên ngành được kiểm định bởi các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục đại học có uy tín trên thế giới.
Với nhiệm vụ chính trị và mục tiêu chiến lược trên đây, với những truyền thống tốt đẹp trong quá trình xây dựng và với những thành tựu đạt được trong 5 năm qua, chúng ta tin tưởng rằng các mục tiêu được xác định là có cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn và khả năng hiện thực rất lớn.
Ba là, bài học về phát huy sức mạnh tổng hợp trí tuệ của các tổ chức chính trị, của cán bộ, giảng viên và sinh viên trong Trường.
Đảng bộ Khoa Kinh tế (nay là Đảng bộ Trường ĐHKT) thuộc Đảng bộ ĐHQGHN được thành lập ngày 8/11/1999 từ Chi bộ Khoa Kinh tế Chính trị phát triển lên. Đảng bộ Khoa Kinh tế trước đây và Đảng bộ Trường ĐHKT hiện nay là tổ chức chính trị cao nhất trong Trường. Các Nghị quyết của Đảng bộ luôn luôn giữ vai trò định hướng cơ bản và cốt lõi nhất để lãnh đạo chính quyền các cấp trong Trường quán triệt và cụ thể hóa thành mục tiêu, nhiệm vụ và kế hoạch triển khai thực hiện trong từng giai đoạn. Đảng và sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng trong Trường là hạt nhân làm nên mọi thắng lợi trong sự nghiệp đào tạo và nghiên cứu khoa học của Trường.
Công đoàn cơ sở - Công đoàn Trường ĐHKT là một tổ chức quần chúng mạnh luôn chăm lo đến công tác tổ chức vận động quần chúng thực hiện nghiêm túc và hiệu quả các Nghị quyết của Đảng bộ, các mục tiêu và nhiệm vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học của lãnh đạo trường.
Công đoàn hết sức quan tâm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ, giảng viên, nhân viên trong Trường để thực hiện năng suất, chất lượng hiệu quả trong mọi nhiệm vụ chính trị được giao.
Đoàn Thanh niên cơ sở và Hội Sinh viên Nhà trường là tổ chức quần chúng đông đảo, có tiềm năng trí tuệ và nhiệt tình cách mạng, tổ chức và vận động đoàn viên, sinh viên trong toàn Trường học tập đạt chất lượng cao nhất, rèn luyện tư tưởng và phẩm chất đạo đức cách mạng trở thành lực lượng nòng cốt đi đầu trong các phong trào đổi mới, cải tiến phương pháp học tập, văn nghệ - thể thao, tình nguyện…
Thành tựu 40 năm xây dựng và phát triển trước hết là vai trò lãnh đạo đúng đắn của Đảng bộ và các chi bộ, là sự đóng góp to lớn trí tuệ của tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên và Hội Sinh viên Nhà trường. Các tổ chức chính trị đã động viên khơi dậy các tiềm năng trí tuệ của cán bộ, giảng viên và sinh viên trong toàn Trường, đồng thời tạo thành một khối đoàn kết thống nhất vững chắc, cùng nhau chung sức chung lòng để xây dựng Trường không ngừng lớn mạnh và phát triển.
Bốn là, bài học kinh nghiệm về khai thác tiềm năng vật chất, tinh thần và trí tuệ khoa học của các trường, các viện, các doanh nghiệp doanh nhân ở trong và ngoài nước.
Trong 40 năm xây dựng và trưởng thành, từ Khoa Kinh tế Chính trị và Khoa Kinh tế trước đây cũng như Trường ĐHKT ngày nay đã hợp tác và sử dụng các chuyên gia, các giáo sư, phó giáo sư là những nhà khoa học uy tín lớn ở các trường đại học, các viện nghiên cứu kinh tế trong nước đến giảng dạy, hướng dẫn khóa luận, luận văn và luận án cho các thế hệ sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh có chất lượng và hiệu quả cao.
Đặc biệt trong quãng thời gian ngắn 5 năm gần đây, Trường ĐHKT đã hợp tác đào tạo để chuyển giao công nghệ và phương pháp giảng dạy, tài trợ và cung cấp tài chính cho Trường từ một số trường đại học uy tín của các quốc gia như Hoa Kỳ, New Zealand, Pháp, Thụy Điển… Các chương trình hợp tác đào tạo với các trường đại học của các quốc gia trên đã bắt đầu phát huy hiệu quả và chắc chắn không xa nữa uy tín của Trường ĐHKT - ĐHQGHN sẽ ảnh hưởng sâu rộng hơn, to lớn hơn trong xã hội Việt Nam, trong khu vực và cả trên thế giới.
TS. Nguyễn Bích
Phó Chủ nhiệm Khoa Kinh tế Chính trị giai đoạn 1988 - 1992
Trích kỷ yếu Trường Đại học Kinh tế - 5 năm thành lập và hướng tới 40 năm truyền thống: Đổi mới và Phát triển