Ngày 23/2/2016, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện chính sách tiền tệ và bảo đảm hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả năm 2016.
Theo đó, Thống đốc NHNN yêu cầu các đơn vị trực thuộc NHNN và các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD) thực hiện tốt các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng năm 2016 nhằm mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, cụ thể là:
(i) Hệ thống ngân hàng thực hiện điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm pháp theo mục tiêu đề ra (dưới 5%), ổn định kinh tế vĩ mô, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý (khoảng 6,7%), bảo đảm thanh khoản của các TCTD và nền kinh tế, duy trì ổn định thị trường tiền tệ. Năm 2016, định hướng tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 16-18%, dư nợ tín dụng tăng khoảng 18-20%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến tình hình thực tế. Tổ chức thực hiện các giải pháp về tiền tệ, hoạt động ngân hàng để tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ gia đình tiếp cận nguồn vốn tín dụng thúc đẩy sản xuất - kinh doanh có hiệu quả, tạo điều kiện cho các TCTD mở rộng tín dụng đi đôi với an toàn, chất lượng tín dụng, đảm bảo cung ứng vốn cho nền kinh tế.
Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị triển khai đồng bộ các giải pháp về hoàn thiện thể chế, tăng cường công tác thanh tra, giám sát để đảm bảo hệ thống các TCTD hoạt động an toàn, đúng pháp luật. Tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại toàn diện đối với các TCTD; tập trung xử lý dứt điểm các TCTD yếu kém. Tiếp tục triển khai quyết liệt các biện pháp xử lý nợ xấu và nâng cao chất lượng tín dụng, phấn đấu duy trì bền vững tỷ lệ nợ xấu ở mức dưới 3% tổng dư nợ theo chuẩn mực phân loại nợ Việt Nam.
(ii) Đối với các đơn vị tại trụ sở chính NHNN: Tham mưu cho Thống đốc NHNN và chủ động triển khai các giải pháp theo chức năng và nhiệm vụ của các đơn vị, trong đó tập trung vào các trọng tâm sau:
Rà soát, xây dựng và ban hành theo thẩm quyền, trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật theo Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và NHNN, trong đó tập trung ban hành các văn bản quy phạm pháp luật tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho hoạt động điều hành chính sách tiền tệ, cơ cấu lại TCTD, xử lý nợ xấu và phát triển thị trường mua, bán nợ, đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả. Tiếp tục rà soát và đề xuất ban hành các văn bản quy phạm pháp luật đảm bảo phù hợp với nội dung của Luật Doanh nghiệp năm 2014, Luật Đầu tư năm 2014, Bộ luật dân sự năm 2015… Tổ chức triển khai thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015; thực hiện tốt công tác theo dõi thi hành pháp luật, tập trung vào các lĩnh vực theo dõi trọng tâm theo Nghị quyết của Chính phủ và Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2016 của NHNN. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, trọng tâm là các bộ luật, luật, pháp lệnh, nghị quyết mới được Quốc hội thông qua trong năm 2015 hoặc có hiệu lực trong năm 2016 và các công ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ để chủ động điều hành đồng bộ, linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ nhằm ổn định thị trường tiền tệ, kết hợp với các công cụ, biện pháp khác để hỗ trợ ổn định thị trường ngoại tệ, kiểm soát tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán, tăng trưởng tín dụng theo định hướng đề ra và hỗ trợ phát triển kinh tế theo các lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ.
Điều hành các giải pháp tín dụng linh hoạt nhằm kiểm soát quy mô tín dụng phù hợp với chỉ tiêu định hướng, đồng thời nâng cao chất lượng tín dụng, đảm bảo cung ứng vốn cho nền kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi trong tiếp cận vốn vay ngân hàng. Xây dựng và thực hiện các biện pháp kiểm soát tăng trưởng tín dụng theo chỉ tiêu định hướng cả năm 2016 khoảng 18-20%, gắn với việc thực hiện chính sách tín dụng ngành, lĩnh vực.
Theo dõi sát diễn biến thị trường tài chính, tiền tệ quốc tế để chủ động có các giải pháp phù hợp nhằm hạn chế tối đa tác động tiêu cực của hội nhập kinh tế quốc tế, ổn định thị trường ngoại tệ. Triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm quản lý có hiệu quả thị trường ngoại tệ, hạn chế đô la hóa trong nền kinh tế, thu hút các dòng vốn nước ngoài và nguồn ngoại tệ trong nước để cải thiện dự trữ ngoại hối Nhà nước phù hợp với điều kiện thực tế.
Tiếp tục thực hiện quản lý thị trường vàng theo quy định tại Nghị định số 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Đảm bảo việc quản lý thống nhất, đồng bộ, chặt chẽ thị trường vàng theo hướng ngày càng thu hẹp thị trường vàng miếng, tiếp tục ngăn chặn, đầy lùi tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế; tạo điều kiện phát triển thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ một cách lành lạnh phục vụ cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát thị trường tiền tệ và hoạt động ngân hàng. Qua thanh tra, kiểm tra, giám sát, kịp thời xử lý các rủi ro, vi phạm quy định về an toàn hoạt động ngân hàng và các quy định khác của pháp luật về tiền tệ, ngân hàng; đồng thời phát hiện và kiến nghị cấp có thẩm quyền chấn chỉnh, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách của Nhà nước và ngành Ngân hàng.
Tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp cơ cấu lại các TCTD theo mục tiêu, định hướng phát triển hệ thống các TCTD đến năm 2020. Xử lý kiên quyết, dứt điểm các TCTD yếu kém, đặc biệt chú trọng nghiên cứu, đề xuất các biện pháp quản lý, giám sát, cơ chế hỗ trợ cơ cấu lại các NHTM được NHNN mua lại. Triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp nêu tại Đề án xử lý nợ xấu của hệ thống các TCTD nhằm duy trì bền vững tỷ lệ nợ xấu dưới 3%; kết hợp xử lý nợ xấu với triển khai các biện pháp phòng ngừa, hạn chế nợ xấu mới phát sinh và nâng cao chất lượng tín dụng của các TCTD.
Điều hành linh hoạt lượng tiền mặt trong lưu thông đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế, đảm bảo yêu cầu dự trữ tiền mặt. Nghiên cứu, triển khai ứng dụng công nghệ mới trong công tác kho quỹ, đổi mới cơ chế quản lý, cung ứng tiền mặt trong ngành Ngân hàng.
Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác thống kê, dự báo phục vụ hoạch định, điều hành chính sách tiền tệ.
Thực hiện tốt vai trò đại diện của Nhà nước, Chính phủ Việt Nam và đẩy mạnh sự tham gia, tăng cường vị thế, tiếng nói của Việt Nam tại các tổ chức tài chính, tiền tệ, ngân hàng khu vực và quốc tế. Triển khai hiệu quả các chương trình, dự án hỗ trợ kỹ thuật của Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á, Quỹ tiền tệ quốc tế và các đối tác phát triển khác..
Xây dựng chiến lược phát triển ngành Ngân hàng đến năm 2025, tầm nhìn 2035. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp phát triển đồng bộ và hài hòa khu vực ngân hàng và thị trường vốn, thị trường bảo hiểm Việt Nam hướng đến mục tiêu phát triển bền vững thị trường tài chính Việt Nam năm 2016 và giai đoạn 2016-2020. Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và tính ứng dụng cao vào hoạt động của ngành Ngân hàng, đáp ứng yêu cầu đổi mới về khoa học và công nghệ.
Thực hiện tổng kết, đánh giá việc triển khai Đề án đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2011-2015, xây dựng và triển khai Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2016-2020, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Tập trung xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng cho hoạt động thanh toán, các cơ chế chính sách cho các sản phẩm thanh toán mới. Đẩy mạnh phát triển thanh toán thẻ qua POS và các dịch vụ thanh toán mới; triển khai phát triển thanh toán không dùng tiền mặt ở khu vực nông thôn, gắn với tăng cường tài chính toàn diện ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động nghiệp vụ của NHNN gắn với đơn giản hóa thủ tục hành chính.
Tiếp tục triển khai công tác truyền thông theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả, đồng bộ và hiện đại. Tổ chức triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại các Nghị quyết của Quốc hội và chuẩn bị tốt các nội dung phục vụ kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 1 và thứ 2 Quốc hội khóa XIV. Kịp thời nắm bắt, xử lý và báo cáo giải trình các vấn đề liên quan đến tiền tệ, ngân hàng mà các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm. Thực hiện tốt các quy chế phối hợp với các Đoàn đại biểu Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Dân vận. Cung cấp đầy đủ thông tin để phục vụ cho công tác Quốc hội tại các địa phương, đồng thời nắm bắt đầy đủ các thông tin phản hồi để kịp thời có các biện pháp xử lý.
Hoàn thành kế hoạch cải cách hành chính năm 2016 của NHNN, chú trọng cải cách, hoàn thiện thể chế, cải cách, kiện toàn tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức; đẩy mạnh hiện đại hóa hóa hoạt động ngân hàng, trọng tâm là triển khai Chính phủ điện tử. Đổi mới, hiện đại hóa công tác lập kế hoạch tài chính tài sản và đầu tư xây dựng cơ bản của NHNN trên cơ sở ứng dụng công nghệ mới của dự án Hệ thống thông tin quản lý và Hiện đại hóa ngân hàng.
(iii) NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nhiệm vụ và các giải pháp sau:
Chủ động nghiên cứu, đôn đốc và hướng dẫn các TCTD trên địa bàn thực hiện các giải pháp về tiền tệ, tín dụng và hoạt động ngân hàng của NHNN, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn theo đúng chức năng tham mưu, giúp Thống đốc NHNN thực hiện quản lý Nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Chủ động nắm bắt tình hình kinh tế - xã hội và hoạt động ngân hàng trên địa bàn để báo cáo và đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương và Thống đốc NHNN về biện pháp quản lý hoạt động của TCTD, sửa đổi các cơ chế, chính sách phù hợp với điều kiện thực tế; tăng cường sự phối hợp trao đổi thông tin với các đơn vị tại trụ sở chính NHNN.
Gắn kết chặt chẽ với các TCTD trên địa bàn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của ngành Ngân hàng ở địa phương, chủ trì tổ chức làm việc với TCTD và doanh nghiệp trên địa bàn để giải quyết các khó khăn, vướng mắc và có biện pháp xử lý thích hợp trong quan hệ tín dụng, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các chương trình tín dụng của Chính phủ, NHNN gắn với thực hiện các chương trình kinh tế - xã hội trên địa bàn nhằm thúc đẩy hoạt động ngân hàng và kinh tế trên địa bàn…
Xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình thanh tra, giám sát theo Kế hoạch thanh tra năm 2016 trên cơ sở yêu cầu thực hiện nhiệm vụ được giao và nguồn lực thực tế tại đơn vị. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc chấp hành các quy định của NHNN về tiền tệ và hoạt động ngân hàng, thực hiện phương án cơ cấu lại và xử lý nợ xấu…
Chủ động thông tin - tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật, chủ trương chỉ đạo của Chính phủ và NHNN về tiền tệ và hoạt động ngân hàng, kết quả hoạt động của ngành Ngân hàng và của các TCTD trên địa bàn, các chính sách tín dụng của Chính phủ và NHNN nhằm giúp người dân biết để tiếp cận và tạo sự đồng thuận, ủng hộ của cấp ủy, chính quyền địa phương, doanh nghiệp, người dân về các giải pháp điều hành của NHNN.
Thường xuyên báo cáo, cung cấp đầy đủ thông tin cho các Đại biểu Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội về kết quả hoạt động tiền tệ, ngân hàng trên địa bàn, nhất là các kỳ họp Quốc hội. Tham gia đầy đủ các đợt tiếp xúc cử tri cùng Đoàn đại biểu Quốc hội để kịp thời nắm bắt, giải trình và xử lý những vấn đề cử tri quan tâm, kiến nghị. Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị tại NHNN và các TCTD trên địa bàn thực hiện có hiệu quả công tác Quốc hội; định kỳ hoặc đột xuất báo cáo kết quả công tác quốc hội trên địa bàn.
Triển khai có hiệu quả và tăng cường công tác kiểm tra việc tuân thủ hệ thống báo cáo thống kê của NHNN quy định tại Thông tư số 31/2013/TT-NHNN…
(iv) Đối với các TCTD: Xây dựng và thực hiện kế hoạch kinh doanh năm 2016 phù hợp với các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng, hoạt động ngân hàng của Chính phủ và NHNN. Chỉ đạo các chi nhánh của mình tuân thủ nghiêm túc chỉ đạo của NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Thực hiện các giải pháp mở rộng tín dụng có hiệu quả để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, góp phần kiểm soát lạm phát, tạo môi trường thuận lợi cho sản xuất – kinh doanh.
Về lãi suất huy động và cho vay: Thực hiện nghiêm túc các quy định và chỉ đạo của NHNN về lãi suất; áp dụng mức lãi suất cho vay hợp lý trên cơ sở lãi suất huy động và mức độ rủi ro của khoản vay, chia sẻ khó khăn với khách hàng vay, đảm bảo an toàn tài chính trong hoạt động của TCTD. Không được thu các loại phí liên quan đến khoản vay, trừ một số khoản phí theo quy định của NHNN về thu phí cho vay của TCTD đối với khách hàng. Thường xuyên giám sát chặt chẽ việc thực hiện các quy định của NHNN về lãi suất huy động và cho vay, kịp thời phát hiện các vi phạm để có biện pháp xử lý phù hợp trên cơ sở phân định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân. TCTD vi phạm quy định về lãi suất bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Chấp hành nghiêm các quy định của NHNN và các quy định khác của pháp luật về mua bán ngoại tệ, niêm yết tỷ giá và giao dịch trên thị trường ngoại tệ, quản lý ngoại hối; thực hiện đúng các quy định của NHNN và các quy định khác của pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng.
Chủ động triển khai, ứng dụng các dịch vụ thanh toán mới, hiện đại, chú trọng đầu tư, nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng và công nghệ, góp phần thúc đẩy thương mại điện tử phát triển và đáp ứng tốt hơn nhu cầu thanh toán của khách hàng. Vận hành và giám sát hoạt động của hệ thống công nghệ thông tin đảm bảo hoạt động ổn định và liên tục sẵn sàng cung cấp các ứng dụng nghiệp vụ cho hoạt động ngân hàng.
Tiếp tục kiện toàn mô hình tổ chức, nâng cao hiệu quả quản trị, điều hành và hệ thống kiểm soát, kiểm toán nội bộ nhằm hạn chế rủi ro và vi phạm pháp luật; Tiếp tục triển khai phương án cơ cấu lại, xử lý nợ xấu đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; kịp thời báo cáo NHNN những khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp xử lý trong quá trình cơ cấu lại, xử lý nợ xấu. Triển khai xây dựng phương án cơ cấu lại cho giai đoạn 2016 - 2020.
Tập trung nguồn lực và biện pháp để xử lý nợ xấu, kiềm chế nợ xấu gia tăng, đặc biệt là sử dụng dự phòng rủi ro, xử lý tài sản bảo đảm, bán nợ xấu cho Công ty Quản lý tài sản của các TCTD nhằm phấn đấu duy trì bền vững tỷ lệ nợ xấu của toàn hệ thống dưới 3%.
Cung cấp đầy đủ, kịp thời, chính xác các thông tin hoạt động kinh doanh theo quy định của pháp luật và yêu cầu của NHNN.
Chủ động làm tốt công tác thông tin truyền thông về hoạt động ngân hàng nói chung và của TCTD nói riêng để tạo sự đồng thuận, ủng hộ của dư luận đối với hoạt động của ngành Ngân hàng. Cải tiến đổi mới quy trình, thủ tục cung cấp các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, công khai, minh bạch, tăng cường thông tin, hướng dẫn về các sản phẩm dịch vụ ngân hàng để nâng cao chất lượng phục vụ, đáp ứng tốt yêu cầu của người dân, các tổ chức về sản phẩm dịch vụ ngân hàng.
Tích cực phối hợp với NHNN và NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong việc triển khai công tác Quốc hội; tham gia đầy đủ các đợt tiếp xúc cử tri cùng Đoàn đại biểu Quốc hội trên địa bàn (khi có yêu cầu) để giải trình và xử lý kịp thời những vấn đề cử tri quan tâm, kiến nghị liên quan đến tiền tệ, ngân hàng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội từng địa phương và cả nước.
Chỉ thị số 01/CT-NHNN có hiệu lực kể từ ngày ký.