- Xin TS cho biết tầm quan trọng của hội thảo này?

Những năm gần đây, dưới sức ép cạnh tranh toàn cầu và ảnh hưởng từ các cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới, các doanh nghiệp Việt Nam gặp phải không ít khó khăn. Theo Tổng cục Thống kê, ước tính năm 2013, tổng số doanh nghiệp đăng kí thành lập mới là 76.955, trong khi đó số doanh nghiệp gặp khó khăn phải giải thể hoặc ngừng hoạt động là 60.737 doanh nghiệp, tăng 11,9% so với năm 2012. Thực tiễn đã phản ánh sự hạn chế trong quản lí, điều hành và sự thiếu ổn định, không bền vững trong tư duy và phương pháp quản trị của các doanh nghiệp. Vì vậy làm thế nào để nâng cao hiệu quả hoạt động, chất lượng sản phẩm, dịch vụ và tối đa hiệu quả kinh doanh luôn là bài toán đau đầu các nhà quản lí, lãnh đạo doanh nghiệp. Đồng thời việc tìm ra tư duy, phương pháp quản lí hiệu quả giúp doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hiệu quả hơn đang là câu hỏi cấp bách cho các nhà nghiên cứu thực tiễn cũng như các nhà nghiên cứu về quản trị.

Đứng trước thực tiễn này và nhận thức được sứ mệnh là một trường đại học nghiên cứu - gắn nghiên cứu với những vấn đề thực tiễn cấp bách, Trường ĐHKT, ĐHQGHN và Viện Kinh tế và Quản lí - Trường ĐH Bách khoa Hà Nội đã tổ chức Hội thảo về chủ đề này nhằm mục đích  tập hợp nhà nghiên cứu và các nhà thực tiễn cùng nghiên cứu, đưa Quản trị tinh gọn vào doanh nghiệp Việt sao cho người Việt có thể sử dụng được lâu dài và biến Quản trị tinh gọn thành lợi thế kinh doanh, hình thành những nhà quản trị kinh doanh theo trường phái tinh gọn.

- Vậy TS có thể cho biết QTTG được hiểu như thế nào? Tình hình trong nước và trên trên thế giới hiện nay?

QTTG là tư duy và phương thức quản trị tập trung vào việc giữ hoặc tăng doanh thu một cách bền vững và tập trung tối đa việc cắt giảm chi phí lãng phí (đặc biệt là chi phí  lãng phí trong tư duy và phương pháp làm việc) thông qua các công cụ QTTG như 5S, Kaizen, Quản lí trực quan, Jidoka, TPM,... Đây là tư duy và phương pháp quản trị tiên tiến đã và đang được áp dụng phổ biến và thành công ở nhiều nước trên thế giới như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản, Singapo, Trung Quốc,... Nhiều doanh nghiệp nổi tiếng, điển hình là các nhà sản xuất như Honda, Toyota, Nissan, GM, Ford; các nhà bán lẻ lớn như Seven Eleven, Family Mart, Walmart, các bệnh viện, trường đại học tại các nước tiên tiến... đã áp dụng thành công tư duy quản trị này. Do vậy, nếu nghiên cứu và tìm ra được mô hình áp dụng phù hợp, QTTG hứa hẹn sẽ mở ra một hướng đi mới trong tư duy quản lí và điều hành hoạt động cho các doanh nghiệp VN. Quản trị tinh gọn tập trung tối đa phát huy trí tuệ của tất cả thành viên của doanh nghiệp, tổ chức tìm tòi cải tiến không ngừng tư duy và phương pháp làm việc, tạo ra giá trị gia tăng cho doanh nghiệp, tổ chức, giá trị gia tăng này sẽ là động lực để tiếp tục kích thích những cá nhân tổ nhóm trực tiếp tham gia vào việc cải tiến này. Tuy nhiên hiện nay việc hiểu đúng nghĩa và từng bước thực hiện đúng bản chất của QTTG tại các doanh nghiệp VN là chưa nhiều.

- Được biết, Hội thảo đã tập trung đánh giá, thảo luận nhiều chủ đề về lĩnh vực này, TS có thể cho biết ý nghĩa của của những chủ đề này?

Hội thảo đã thu hút 18 bài viết từ các chuyên gia, nhà khoa học và các nhà quản lý doanh nghiệp. Các bài viết tập trung xây dựng hệ thống cơ sở lý luận đa dạng của QTTG và cơ sở thực tiễn sinh động của việc áp dụng QTTG tại các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. Cụ thể như PGS.TS. Nguyễn Hồng Sơn và TS. Nguyễn Đăng Minh trình bày về kinh nghiệm áp dụng QTTG tại một số quốc gia trên thế giới ở nhiều góc độ như mô hình chuyển giao tri thức hay mô hình các nhân tố tác động hiệu quả QTTG nhằm đưa ra những kinh nghiệm hữu ích cho Việt Nam. Bài viết của PGS.TS Hoàng Văn Hải và cộng sự phân tích mối quan hệ của QTTG với trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt nam. TS. Đỗ Tiến Long và cộng sự phân tích QTTG từ góc nhìn cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp để áp dụng thành công QTTG. Thạc sĩ Nguyễn Đạt Minh và TS. Nguyễn Danh Nguyên tập trung vào phân tích những yếu tố tác động đến những thay đổi kỳ vọng của công nhân trong quá trình chuyển đổi sang sản xuất tinh gọn.

Tại Hội thảo quốc gia “Áp dụng quản trị tinh gọn trong doanh nghiệp Việt Nam: Thực trạng và giải pháp”tổ chức ngày 29/4/2014

Bên cạnh những nghiên cứu mang tính định hướng, hội thảo còn thu hút được các nghiên cứu dưới góc nhìn phân tích tính hiệu quả của áp dụng QTTG. Thạc sĩ Trần Thị Thanh Mai tập trung vào phân tích mối quan hệ của sản xuất tinh gọn với cải tiến chất lượng sản phẩm. Thạc sĩ Lưu Thanh Mai xem việc áp dụng QTTG như là một chiến lược để nâng cao khả năng cạnh tranh trong doanh nghiệp viễn thông thời kỳ hội nhập. Tiễn sĩ Đỗ Thị Đông lại phân tích QTTG dưới góc độ nhận diện lãng phí trong doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh

Bên cạnh các bài viết về cơ sở lý thuyết, hội thảo còn thu hút được rất nhiều bài tham luận sinh động và đầy ý nghĩa về tình hình áp QTTG tại doanh nghiệp. Ví dụ như tác giả Nguyễn Thị Liên và Phạm Minh Tuấn bàn về thực trang áp dụng 5S, Kaizen tại Công ty cổ phần Cơ khí Phổ Yên (FOMECO). Bài viết này tập trung vào phân tích cơ cấu nhân sự và cơ chế duy trì hoạt động 5S và Kaizen tại doanh nghiệp thông qua các khía cạnh như tính cam kết của lãnh đạo doanh nghiệp và sự tham gia của cán bộ công nhân viên. Công ty Cổ phần NC Network Việt Nam mang đến bài viết đại diện cho một công ty trong ngành dịch vụ. NC Network thông qua bài viết này muốn chia sẻ những hoạt động đang phát huy hiệu quả tại NC Network như 5S, quản lý trực quan trong điều hành hoạt động của DN. Phạm Đăng Khoa từ Midway Metal Việt Nam tham luậđin về thành quả đạt được của cán bộ công nhân viên Midways trong việc thực hiện 5S, Kaizen sau 4 năm triển khai, những khó khăn và tồn đọng, đồng thời đề ra mục tiêu hoạt động để nâng cao hiệu quả áp dụng 5S, Kaizen.

Từ thực tiễn trao đổi tại hội thảo, có thể nói rằng quản trị tinh gọn đã bắt đầu có cơ sở để phát triển tại Việt Nam, tuy nhiên để phát triển QTTG mang đậm hương sắc Việt, có ích cho người Việt, thực tế đang đặt ra nhiều nội dung phải tiếp tục phải nghiên cứu và triển khai áp dụng vào thực tiễn, từ đó đi đến thống nhất mô hình áp dụng phù hợp cho từng loại hình doanh nghiệp (cơ cấu tổ chức thực hiện QTTG, quy trình thực hiện QTTG, công tác kiểm tra đánh giá...).

Có thể khẳng định rằng, Hội thảo là cơ hội cho các chuyên gia nhà nghiên cứu trình bày những kết quả nghiên cứu của mình và giao lưu, trao đổi học thuật với các đồng nghiệp, góp phần nâng cao nhận thức khoa học từ việc tập hợp các ý tưởng về QTTG trong giai đoạn nền kinh tế VN đầy khó khăn và thách thức. Đồng thời, Hội thảo cũng là dịp để các nhà khoa học gặp gỡ, thảo luận nhằm tăng cường sự phối hợp nghiên cứu, là nơi kết nối giữa trường đại học, doanh nghiệp, các chuyên gia, các nhà nghiên cứu, các nhà hoạch định chính sách để phát triển tư duy và phương pháp QTTG ở Việt Nam. Chúng tôi kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp, các nhà thực tiễn các nhà nghiên cứu cùng chung sức chung lòng, vì sự phát triển chung của cộng đồng doanh nghiệp nói riêng và kinh tế đất nước nói chung

- Với tư cách là đồng tổ chức và cũng là một trong những nôi đào tạo về các ngành kinh tế học có uy tín ở Việt Nam, Trường ĐHKT đã có những đóng góp gì cho Hội thảo?

Như đã nói ở trên, do ảnh hưởng không nhỏ của kinh tế thế giới, nền kinh tế Việt Nam cũng đã gặp những khó khăn nhất định. Với sứ mệnh là một trường đại học nghiên cứu - gắn nghiên cứu với những vấn đề thực tiễn và cấp bách Trường ĐHKT đã hình thành nhóm nghiên cứu về tư duy và hoạt động QTTG nhằm giới thiệu tới Chính phủ, các tổ chức, doanh nghiệp và xã hội một phương pháp quản trị tiên tiến nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam. Tại hội thảo lần này các nhà khoa học của Trường ĐHKT đã công bố nhiều báo cáo khoa học quan trọng, có giá trị. Trường hi vọng và mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ và hợp tác của các nhà tư vấn, các nhà khoa học cũng như quý doanh nghiệp để tiếp tục nghiên cứu, chuyển giao và áp dụng thành công QTTG, trước hết vào hoạt động của các doanh nghiệp và tiếp đến là áp dụng vào các tổ chức khác trong nền kinh tế.

- Để nối tiếp những thành công trong tương lai, TS cho biết định hướng nghiên cứu tiếp theo của nhóm nghiên cứu QTTG trong hoạt động của các tổ chức tại VN là gì?

Trong thời gian tới dự kiến của nhóm sẽ nghiên cứu về những vấn đề như đánh gía thực trạng các doanh nghiệp, tổ chức, tìm ra các khâu bất hợp lí trong hệ thống, đưa ra các đề xuất cắt giảm chi phí lãng phí, nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp, tổ chức tại Việt Nam; Mở rộng nghiên cứu áp dụng tư duy QTTG từ lĩnh vực sản xuất, sang lĩnh vực dịch vụ như y tế, tài chính, giáo dục... Nghiên cứu kết hợp một số kĩ thuật mô phỏng hiện đại nhằm tối ưu hoá khả năng áp dụng QTTG vào thực tiễn tại các doanh nghiệp, tổ chức. Chiến lược của nhóm sẽ trở thành một trong những nhóm nghiên cứu mạnh của Trường ĐHKT. Đây cũng là chiến lược của nhà trường nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy nghiên cứu và cung cấp các dịch vụ tư vấn chất lượng cao về chính sách kinh tế, quản lí, quản trị kinh doanh cho cộng đồng và các doanh nghiệp.